Koroner Anjiyografi
Anjiyografi, vücudunuzun kan damarlarını görüntülemek için X ışınları kullanan bir görüntüleme testidir. Anjiyografi tarafından sağlanan X ışınlarına anjiyogram denir. Bu test, beyniniz, kalbiniz, karnınız ve bacaklarınız da dahil olmak üzere vücudunuzun birçok yerindeki dar, tıkalı, genişlemiş veya hatalı biçimlendirilmiş arterleri veya damarları incelemek için kullanılır.
Koroner anjiyogram, kalpteki arterlerin röntgenidir. Bu, herhangi bir kalp hastalığının kapsamını ve ciddiyetini gösterir ve kalbinizin ne kadar iyi çalıştığını anlamanıza yardımcı olabilir.
Kardiyak kateterizasyon ve koroner anjiyografi, kalp ve onu besleyen çevredeki kan damarları hakkında önemli bilgiler sağlayabilir.
Kalp rahatsızlıklarının teşhis edilmesine, gelecekteki tedavilerin planlanmasına ve belirli prosedürlerin uygulanmasına yardımcı olabilir.
Kalbin 4 odacığı vardır: üstteki 2 küçük odacığa kulakçık, alttaki 2 büyük odaya karıncık denir.
Her ventrikülün (Karıncık), ventriküle giren ve çıkan kan akışını kontrol etmek için 2 kapakçığı vardır.
Kardiyoloğunuz kalp kateterizasyonunu kullanarak kalp kapakçıklarınızın ve odacıklarınızın ne kadar iyi çalıştığını söyleyebilir.
Prosedür ayrıca kalbinizdeki kan basıncı hakkında önemli bilgiler sağlayabilir.
Neden koroner anjiyografiye ihtiyacım var?
Koroner anjiyografi, kalp rahatsızlıklarının teşhisine, gelecekteki tedavilerin planlanmasına ve belirli prosedürlerin uygulanmasına yardımcı olmak için kullanılabilir.
Kullanım örnekleri:
- Kalp krizinden sonra kalbin kan akışının engellendiği yer
- Angina (Göğüs ağrısı) teşhisine yardımcı olmak için göğüste ağrının kalbe sınırlı kan akışından kaynaklandığı yer
- Daralmış veya tıkanmış kan damarlarının genişletildiği koroner anjiyoplasti gibi girişimsel veya cerrahi prosedürleri planlamak.
Koroner anjiyografi ayrıca koroner arterlerde yağlı maddelerin birikmesinin kalbin kan akışını etkilediği koroner kalp hastalığını teşhis etmenin en iyi yöntemi olarak kabul edilir.
Kalp rahatsızlıklarının teşhisi
Kalp kateterizasyonu ve koroner anjiyografi, bir dizi kalp rahatsızlığının teşhisine yardımcı olmak için kullanılabilir.
- Koroner kalp hastalığı (KKH), koroner arterlerde (kalbe kan sağlayan atar damarlar) yağlı maddelerin birikmesi kalbin kan akışını etkiler; KKH kalp krizi ve göğüs ağrıya neden olabilir
- Kalp krizleri; kalbin kan akışının aniden, genellikle bir kan pıhtısı tarafından engellendiği ciddi tıbbi acil durumlar.
- Anjina (Göğüs ağrısı); kalbin kan akışındaki bir kısıtlamanın neden olduğu baskı, ağırlık veya sıkışma şeklinde göğüs ağrısı.
- Çocuklarda doğuştan kalp hastalığı; kalbin normal işleyişini etkileyen bir dizi doğum kusuru
- Kalp kapak hastalığı; kalbinizdeki 4 kapaktan 1 veya daha fazlasının işleviyle ilgili sorunlar
- Kardiyomiyopati; bazen kalıtsal (Genetiksel) olan kalp kası hastalıkları.
Koroner anjiyografi sırasında ne olur?
İşlem sırasında kasık veya kolunuzdaki bir arter (atar damarına) kateter adı verilen uzun, ince, esnek özel üretilmiş bir plastik tüp yerleştirilir.
Röntgen görüntüleri kılavuz olarak kullanılarak kateterin ucu kalbe ve koroner arterlere (atar damarlara) geçirilir.
Kateterden kontrast madde adı verilen özel bir boya türü enjekte edilir ve röntgen görüntüleri (anjiyogramlar) alınır.
Kontrast madde, sıvının içinden geçtiği kan damarlarını gösteren anjiyogramlarda görülebilir. Bu, daralmış veya tıkanmış kan damarlarını açıkça vurgular.
İşlem genellikle lokal anestezi altında yapılır, bu nedenle işlem yapılırken uyanık olursunuz, ancak kateterin takıldığı alan uyuşturulur.
Koroner anjiyografiden sonra
Genellikle koroner anjiyografi yaptırdığınız gün, bir süre istirahat ve gözlemden sonra hastaneden ayrılabilirsiniz.
Çoğu insan, prosedürü uyguladıktan bir gün sonra kendini iyi hisseder, ancak sonrasında biraz yorgun hissedebilirsiniz ve yara bölgesi muhtemelen bir haftaya kadar hassas olabilir. Herhangi bir morarma birkaç hafta sürebilir.
İşlemden sonra genellikle bir veya iki gün banyo yapmak, araba kullanmak ve ağır nesneleri kaldırmak gibi belirli aktivitelerden kaçınmanız tavsiye edilir.
İyileşirken, herhangi bir sorun belirtisi olup olmadığına dikkat etmek önemlidir.
Yaranızın bulunduğu yerdeki şişlik kötüleşirse veya uzuvlarınızda aşırı kanama veya dolaşım sorunları yaşarsanız derhal doktorunuza başvurmalısınız.
Nasıl gerçekleştirilir
Kalp kateterizasyonu ve koroner anjiyografi bir hastanede
Bakımınızdan sorumlu ekip şunları içerebilir:
- Kardiyolog (kalp uzmanı)
- Hemşire
- Anjiyo teknisyeni
Prosedür genellikle bir kateterizasyon laboratuvarında gerçekleştirilir.
Anestezi
İşlem genellikle lokal anestezi altında gerçekleştirilir, bu nedenle işlem yapılırken uyanık olursunuz, ancak kateterin yerleştirildiği alan (kasık veya kol) uyuşturulur.
Ayrıca sakinleştirici alma seçeneği de sunulabilir. Bu, uyanık kalırken ve prosedür sırasında derin bir nefes almanız ve belirli noktalarda tutmanız istenmesi gibi talimatlara cevap verecek kadar farkında olurken, uykulu ve rahat hissetmenizi sağlar.
Kalp monitörizasyonu
Prosedür boyunca bir elektrokardiyogram (EKG) makinesine bağlanacaksınız. Bir EKG, kalbinizin ritimlerini ve elektriksel aktivitesini kaydeder.
Kollarınıza, bacaklarınıza ve göğsünüze bir dizi elektrot (küçük metal diskler) yerleştirilir. Elektrotlar, her kalp atışının elektrik sinyallerini kaydeden bir makineye bağlanır.
Anijugrafi Prosedürü
Balon anjiyoplasti, kalp kateterizasyonu ve koroner anjiyografi gibi başka işlemlere ihtiyacınız yoksa işlem yaklaşık ortalama yarım saat sürer.
Prosedür sırasında neler bekleyebileceğinize dair adım adım bir kılavuz.
- Kateterizasyon laboratuvarına girdikten sonra özel bir masaya yatmanız istenecektir. Kasıklarınıza kateter yerleştiriliyorsa, kasıklarınız tıraş edilebilir ve antiseptik sıvı ile temizlenebilir.
- Üzerinize steril bir örtü örtülecek ve kasık veya kolunuzun derisini uyuşturmak için lokal anestezik enjeksiyonu yapılacak, bu nedenle işlem ağrılı olmamalıdır.
- Kasık veya kolunuzda küçük bir kesi yapılır ve kan damarını açık tutmak için kılıf adı verilen ince bir tüp yerleştirilir.
- Kateter, X-ışını rehberliği kullanılarak kan damarlarınızdan ve kalbinize taşınacaktır.
- Kateterden az miktarda kontrast madde adı verilen boya enjekte edilir ve kalbinizdeki basınç ölçülür.
- Boya enjekte edildiğinde, hızla geçen bir sıcak basması hissedebilirsiniz. Ayrıca kasıklarınızda ıslanmış gibi bir sıcaklık hissedebilir veya ağzınızda metalik bir tat hissedebilirsiniz. Bu endişelenecek bir şey değildir ve ne zaman bekleyeceğiniz konusunda uyarılırsınız.
- Kateterin kan damarlarınızdan geçtiğini hissetmeyeceksiniz. Ancak, fazladan kalp atışının (ekstra atımdan) farkında olabilirsiniz.
- Kalbinizin ve çevresindeki kan damarlarının bir dizi röntgen görüntüsü alınır. Bunlara anjiyogram denir ve bir bilgisayarda saklanır.
- Bazı durumlarda (örneğin atardamarlarınız tıkalıysa) kardiyoloğunuz balon anjiyoplasti (tıkanmış atardamarları genişletme prosedürü) yapmaya karar verebilir. Bu hemen gerçekleştirilecek ve prosedüre yaklaşık bir saat daha ekleyecektir. Acil bir prosedür olarak gerekmedikçe, bu sizinle önceden görüşülür.
- İşlem tamamlandıktan sonra kateter ve kılıf çıkarılacaktır.
- Kateter kasıklarınıza yerleştirildiyse, hemşire veya kardiyolog herhangi bir kanamayı durdurmak için giriş bölgesine yaklaşık 10 dakika basınç uygulayabilir.
- Alternatif olarak, yarayı kapatmak için birkaç farklı tıkaç, dikiş veya klips kullanılabilir.
- Kateter kolunuzdan sokulduysa, yaklaşık 2 ila 3 saat boyunca sıkı bir pansuman veya manşet uygulanabilir.
Kalp kateterizasyonu ve koroner anjiyografi yapıldıktan sonra nabzınız ve tansiyonunuz kontrol edilerek kayıt altına alınacaktır.
Kateter kasıklarınıza yerleştirildiyse, kateter ve kılıf çıkarıldıktan sonra bir hemşire kanamayı durdurmak için 10 dakikaya kadar baskı uygulayabilir.
Bazen prosedürü uygulayan doktor, yarayı kapatmak için küçük bir cerrahi tıkaç, özel bir dikiş veya başka bir kapatma cihazı yerleştirir. Bu durumlarda yaraya baskı uygulamak gerekli değildir.
Kateter kolunuza yerleştirildiyse, kolunuzun etrafına küçük bir basınçlı manşet yerleştirilebilir. Basınç birkaç saat içinde kademeli olarak azaltılır.
Bir hemşire, kateterin yerleştirildiği noktada herhangi bir kanama olup olmadığını kontrol edecektir.
Kateter kolunuza yerleştirildiyse hemen oturabilmeniz ve kısa süre sonra etrafta dolaşabilmeniz gerekir.
Ancak kateter kasıklarınıza yerleştirildiyse, kanama durduktan sonra düz yatmanız istenecektir.
Her şey yolundaysa, birkaç saat sonra oturmanız istenecek ve kısa bir süre sonra kalkıp dolaşabilecek durumda olmalısınız.
İşlemden sonra herhangi bir zamanda kendinizi iyi hissetmiyorsanız, sizi tedavi eden sağlık profesyonellerine söylemelisiniz.
Taburculuk işlemi
Çoğu kişi prosedürün gerçekleştirildiği gün eve gidebilir
Ayrıca herhangi bir sorun yaşamanız ihtimaline karşı gece yanınızda birilerinin kalmasını sağlamalısınız.
Çoğu insan, prosedürü uyguladıktan bir gün sonra kendini iyi hisseder. Biraz yorgun hissedebilirsiniz ve yara bölgesi muhtemelen bir haftaya kadar hassas olabilir.
Herhangi bir morarma 2 hafta kadar sürebilir.
Taburculuğunda tavsiyesi
Hastaneden ayrılmadan önce iyileşmeniz sırasında yapmanız veya kaçınmanız gerekenler hakkında bilgilendirileceksiniz.
Size verilebilecek tavsiye örnekleri şunları içerir:
- Bir veya iki gün banyo yapmaktan kaçının. Yine de duş alabilirsiniz, ancak yarayı mümkün olduğunca kuru tutmaya çalışın.
- Kasıklarınızda bir tampon varsa, işlemden sonraki gün çıkarılabilir ve genellikle değiştirilmesi gerekmez.
- Bunu yapmanın güvenli olduğu söylenene kadar araba kullanmayın, bu 3 güne kadar olabilir.
- Yaklaşık 2 gün boyunca spor yapmaktan, aşırı aktivite yapmaktan veya ağır bir şey kaldırmaktan kaçının.
Genel olarak yaranız veya iyileşmeniz hakkında endişeleriniz varsa doktorunuza ulaşın.
Ne zaman tıbbi yardım alınmalı
Aşağıdakileri yaşıyorsanız, doktorunuzla iletişime geçin:
- Yara bölgesinde ağrı, şişlik, kızarıklık veya akıntıda herhangi bir artış
- Yaranızın etrafındaki derinin altında sert, hassas bir yumru (bezelye büyüklüğünden daha büyük)
- Yüksek sıcaklık (ateş)
- Vücudun kateterin yerleştirildiği aynı tarafta bacak veya kolda renk değişikliği, soğukluk veya uyuşma
Yaranızda herhangi bir kanama olursa bölgeye baskı uygulayın.
10 dakika boyunca basınç uyguladıktan sonra yaranızdaki kanama durmazsa veya yeniden başlarsa, 112 arayın ve ambulans isteyin.
Sonuçları alma
Anjiyografi sonuçlarınızın bir kopyası doktorunuza gönderilecektir.
Sonuçlara bağlı olarak, size şunlar önerilebilir:
- Kalp rahatsızlığınızı tedavi etmek için ilaç tedavisi
- Koroner anjiyoplasti (koroner arterleri genişletme prosedürü, balon stent) veya
- Koroner arter bypass grefti (kanı tıkanmış arterlere cerrahi bir prosedür) gibi kalp ameliyatı.
Komplikasyonlar
Kalp kateterizasyonu ve koroner anjiyografi genellikle güvenli prosedürler olarak kabul edilir. Bununla birlikte, tüm tıbbi prosedürlerde olduğu gibi, bazı ilişkili riskler vardır.
Koroner anjiyografinin ana riskleri şunları içerir:
- Yara bölgesinde cilt altında kanama (hematom) bu birkaç gün sonra düzelecektir, ancak endişeleriniz varsa doktorunuza danışın
- Morarma kasıklarınızda veya kolunuzda birkaç hafta boyunca bir morluk olması yaygındır
- Kullanılan kontrast boya alerjisi, döküntü ve baş ağrısı gibi semptomlara neden olur bu nadirdir, ancak herhangi bir alerjiyi prosedüre başlamadan önce kardiyoloğunuzla görüşmelisiniz.
Ciddi komplikasyonlar
Çok nadir durumlarda, koroner anjiyografinin daha ciddi komplikasyonları ortaya çıkabilir. Bunlar şunları içerir:
- Kateterin yerleştirildiği kol veya kasıktaki atardamarda hasar, uzvun kan beslemesinin muhtemelen etkilenmesi
- Kalp krizi – kalbin kan akışının aniden engellendiği ciddi bir tıbbi acil durum
- İnme – beyne giden kan akışı kesildiğinde ortaya çıkan ciddi bir tıbbi durum
- Kontrast boyanın neden olduğu böbrek hasarı
- Prosedür uzarsa X-ışını radyasyonunun neden olduğu doku hasarı
- Ölüm
Ciddi bir komplikasyon oluşma riskinin 1000'de 1'inden az olduğu tahmin edilmektedir. Altta yatan ciddi kalp sorunları olan kişiler en çok risk altındadır.
Kardiyoloğunuz işlemden önce riskleri sizinle tartışmalıdır.